Ηλεκτρονική Υγεία

Άρθρο 14 της ευρωπαϊκής οδηγίας 2011/24, περί εφαρμογής των δικαιωμάτων των ασθενών στο πλαίσιο της διασυνοριακής υγειονομικής περίθαλψης

Σήμερα, τα ευρωπαϊκά συστήματα υγείας αντιμετωπίζουν πολλές κοινές προκλήσεις εξαιτίας της γήρανσης και των μεταβαλλόμενων αναγκών του πληθυσμού, της αύξησης των απαιτήσεων των ασθενών και της ταχείας διάδοσης των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών (ΤΠΕ). Επιπρόσθετα, το οικονομικό κλίμα διατηρεί εύθραυστη ισορροπία, λόγω της πρόσφατης παγκόσμιας οικονομικής χρηματοπιστωτικής κρίσης. Η διασφάλιση της πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας υψηλής ποιότητας, δεδομένων των συνθηκών οικονομικής στενότητας, αποτελεί τον επιθυμητό στόχο την στιγμή μάλιστα που η προσέλευση των πολιτών (ασθενών) στα δημόσια νοσοκομεία και κέντρα υγείας στην Ελλάδα συνεχώς αυξάνεται. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Υγείας (ESY.net), το 2009 εισήχθησαν για νοσηλεία 1.684.673 ασθενείς, το 2010 εισήχθησαν 2.088.199 ασθενείς, ενώ το 2011 και το 2012 εισήχθησαν 2.218.465 και 2.285.066 ασθενείς αντίστοιχα. Από το 2009 στο 2012 αύξηση κατά 35% στους εσωτερικούς ασθενείς.

Πρωταρχικό θέμα στην υγεία, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, έχει τεθεί ο καθορισμός συγκεκριμένων ευρωπαϊκών κλινικών και θεραπευτικών πρωτοκόλλων (Patient and Professional Pathways). Τόσο οι ασθενείς, όσο και οι επαγγελματίες στο χώρο της υγείας, ακολουθούν διαφορετικά πρωτόκολλα καθώς αλλάζουν φορέα υγείας, υγειονομική περιφέρεια, πόλη και πολύ πιο έντονα όταν μετακινούνται μεταξύ των κρατών μελών. Ο εντοπισμός, η κατανόηση και η χαρτογράφηση αυτής της πορείας είναι υψίστης σημασίας για τη στήριξη του μεσοπρόθεσμου και μακροπρόθεσμου στρατηγικού σχεδιασμού και τον καθορισμό των μελλοντικών απαιτήσεων σε υποδομές τόσο σε κτιριακό όσο και σε ανθρώπινο δυναμικό. Η αποδοτικότητα και η βιωσιμότητα αποτελούν βασικούς παράγοντες εκσυγχρονισμού των υπηρεσιών υγείας, με δεδομένες τις επικρατούσες συνθήκες αυξανόμενων αναγκών και περιορισμένων πόρων. Oι υπηρεσίες ηλεκτρονικής υγείας (e-Health) αποτελούν σημαντικό εργαλείο για τον εκσυγχρονισμό των εθνικών συστημάτων υγείας, τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών και την επίτευξη πρόσβασης σε υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης για όλους. Οι υπηρεσίες ηλεκτρονικής υγείας συμβάλλουν θετικά στη βιωσιμότητα των συστημάτων υγείας και παράλληλα στην ενίσχυση της ισότητας, της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας.

Σε αυτήν την κατεύθυνση ένα σημαντικό βήμα έγινε στην Ελλάδα πρόσφατα με αφορμή την εναρμόνιση με ευρωπαϊκή οδηγία. Αφορά το Άρθρο 14 της ευρωπαϊκής οδηγίας 2011/24, περί εφαρμογής των δικαιωμάτων των ασθενών στο πλαίσιο της διασυνοριακής υγειονομικής περίθαλψης που υιοθετήθηκε στις 9 Μαρτίου του 2011 και δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 4 Απριλίου του 2011 (τεύχος L 88/45) η μεταφορά της στο εθνικό μας δίκαιο, πραγματοποιείται με τον υπ’ αριθμ. 4213/2013 (ΦΕΚ 261/Α/09-12-2013). Συγκεκριμένα στο «Άρθρο 13 Ηλεκτρονική Υγεία» (άρθρο 14 Οδηγίας 2011/24/ΕΕ) καθορίζεται ότι:

1. Η Ελλάδα συμμετέχει στο Ευρωπαϊκό εθελοντικό δίκτυο που συνδέει τις αρμόδιες για την Ηλεκτρονική Υγεία εθνικές αρχές, όπως αυτές ορίζονται από τα κράτη μέλη, μέσω του Υπουργείου Υγείας. Το Υπουργείο Υγείας, δια των αρμόδιων υπηρεσιών του, ορίζεται ως η Εθνική Αρχή υπεύθυνη για τα θέματα Ηλεκτρονικής Υγείας και έχει τη συνολική ευθύνη του συντονισμού των ενεργειών για την υλοποίηση της εθνικής στρατηγικής για την Ηλεκτρονική Υγεία, σε συνεργασία με τους αρμόδιους εμπλεκόμενους φορείς.
2. Συγκροτείται το Εθνικό Συμβούλιο Διακυβέρνησης της Ηλεκτρονικής Υγείας (ΕΣΔΗΥ), το οποίο αποτελείται από στελέχη με αποδεδειγμένη ικανότητα και εμπειρία σε θέματα διακυβέρνησης και στρατηγικής στην Ηλεκτρονική Υγεία και από εκπροσώπους του συνόλου των εμπλεκομένων φορέων, τους κοινωνικούς εταίρους και τους τελικούς χρήστες του Εθνικού Συστήματος Υγείας με αποστολή να υποστηρίζει συμβουλευτικά και γνωμοδοτικά το Υπουργείο Υγείας. Να εισηγείται προτάσεις για τις πολιτικές προτεραιότητες, το σχέδιο δράσης και τις απαραίτητες θεσμικές μεταρρυθμίσεις, μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, διαλειτουργικότητας (Εθνικό Πλαίσιο Διαλειτουργικότητας) και διασφάλισης της ποιότητας και της βιωσιμότητας των ηλεκτρονικών υπηρεσιών υγείας.
3. Επιπλέον συγκροτείται το Δίκτυο Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών Υγείας (ΔΗΥΥ) με εκπροσώπους των φορέων που θα υλοποιήσουν τους στόχους του ΔΗΥΥ για την ανάπτυξη εθνικών υποδομών, και την εποπτεία. Οι εκπρόσωποι των φορέων του ΔΗΥΥ δύνανται να είναι ταυτόχρονα και μέλη του ΕΣΔΗΥ.

Σημειώνεται ότι προκειμένου να καταστεί πλήρης η μεταφορά της Οδηγίας θα πρέπει να εκδοθεί το σύνολο των προβλεπόμενων Υπουργικών και Κοινών Υπουργικών Αποφάσεων στον εν λόγω νόμο.

Δρ. Χαράλαμπος Καρανίκας

eHealth – IT Consultant, Researcher